Labrador Kısırlaştırılmalı mı ?
KÖPEKLERİN KISIRLAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİLİMSEL YAKLAŞIMLAR
Köpeklerle ilgili yapılan bilimsel çalışmalar arttıkça, onlar hakkında çok daha fazla yeni ve sarsıcı bilgiye ulaşmaya devam ediyoruz. Bu yeni bilgiler bazen eskiden yaptıklarımız konusunda bizi pişman ederken, gelecekte daha doğrularını yapmamız konusunda da donanımımızı arttırıyor.
Labrador kısırlaştırılması, popülasyon kontrolü açısından akla gelen ilk ve tek çare olarak uygulanan yöntem… Bunun yanı sıra kısırlaştırma uygulamasının birçok kanser çeşidine engel olacağı konusunda sıkça vurgulamalar yapılıyor.
Peki, işin bilimsel yanına baktığımızda bu gerçekten böyle mi? Şayet böyle bir durum varsa, kanserli köpek vakaları neden her geçen gün artmaya devam ediyor? Ya da soruyu tersinden soracak olursak, yıllarca üremeden sürü içerisinde pasif olarak beklemek zorunda kalan dişi kurtlar neden kanser olmuyor?
Kısırlaştırma prosedürü için sunulan bir diğer sebep ise davranış sorunları. Özellikle erkek köpeklerde yaşanılan baskınlık ve agresyon durumunda son dönemde akla gelen ilk uygulamanın kastrasyon ( kısırlaştırma) olduğunu görüyoruz. Peki kısırlaştırma gerçekten bu istenmeyen davranışları ortadan kaldırıyor mu? Ya da tüm davranış sorunları hormonal tabanlı mı?
Peki diyelim ki tüm bunları geçtik ve köpeğimiz kısırlaştırılacak, bunun için doğru zaman ne olmalı?
Tüm bu sorulara cevap verecek olan yine bilim olmalı diyerek, bir araştırma yapmak istedim. Bulduğum bilimsel yazılardan iki tanesini alt alta hiçbir ekleme çıkarma yapmadan çevirerek paylaştım.
Bu çalışmadan ÇIKARILMAMASI gereken sonuç nedir?
* Öncelikle sahipsiz köpek popülasyonu, tüm bu yazılanların dışında tutulmalıdır. Bu yazıdan asla sahipsiz köpeklerin kısırlaştırılmaması gerektiği gibi bir sonuç çıkarılmamalıdır.
*Kısırlaştırılmayan köpekler asla kontrolsüz bırakılarak, istenmeyen gebeliklere izin verilmemelidir.
*Bu yazıdan her sahipli köpeğin üretilmesi gerektiği şeklinde bir sonuç çıkarılmamalıdır.
Yazıyla ilgili tüm anlaşılacak olanları ise daha başka hiçbir yorum yapmaksızın sizlere bırakmadan önce, köpek sahibinin sorumluluk bilincinin bu noktada en önemli belirleyici faktör olduğunu belirtmek isterim.
İyi okumalar…..
Erkek Labrador Kısırlaştırılması Üzerine
Evcil hayvan ebeveynlerine, sağlık nedenleri, davranış kontrolü ve nüfus kontrolü nedeniyle yavrularını olabildiğince erken kısırlaştırmaları şiddetle tavsiye edilir. Evcil hayvanlarla yaşayan sorumlu insanların çoğu, kısırlaştırmanın bazı hastalık risklerini azaltmak veya özgür çiftleşme nedeniyle evsiz hayvanlara katkıda bulunmaktan kaçınmak için önemli olduğuna inanıyor.
Peki köpeklerimizi kısırlaştırmak için bu nedenler ne kadar geçerli? Hayvanlarımızın yaşlanmasını beklemenin, hiç kısırlaştırmamanın veya alternatif ameliyatların sağlık riskleri veya faydaları var mı?
Bugüne kadar yapılan birçok geriye dönük araştırmada, erkek köpekleri, özellikle de genç erkek köpekleri kısırlaştırmanın gelecekteki sağlık sorunlarını önleyeceğini gösteren net bir kanıt yoktur.
Aslında, olumsuz sağlık sorunları faydaların çok daha ötesinde.
Aşağıdaki bilgi, Laura J. Sanborn a ait;
Erkek köpekleri kısırlaştırmanın faydalarından başlayarak, bu prosedür testis kanseri gelişme riskini (<% 1) ortadan kaldırır. Bununla birlikte, bu, yüksek iyileşme oranına sahip çok tedavi edilebilir bir hastalıktır. Kısırlaştırma muhtemelen kanserli olmayan prostat bozuklukları, perianal fistüller ve diyabet riskini azaltabilir (veriler yine kesin değildir).
Erkek Köpeğinizi Kısırlaştırmanın Sağlığını Olumsuz Etkileyen 10 Sebep
1: Çoğu evcil hayvan ilk yaşından önce kısırlaştırılır ve bu da uygun hormonal süreçleri bozar. Vücudun hormon üreten organlarını bu kadar erken yaşta çıkarmak, diğer temel büyüme süreçlerini olumsuz etkileyecektir.
2: Kısırlaştırılmış erkek köpeklerde hormonal bozulma, diğer büyüme merkezlerinin risklerini artırır. Kısırlaştırma, hipotiroidizm riskini üç katına çıkarabilir.
Çevirenin Yorumu ( Testesteron erkeklerde kas kütlesinin oluşumuna katkıda bulunan hormondur. Testesteron oluşumunun engellenmesi, kas üretimini durdurduğu için erkek köpeklerin olmaları gereken kas kütlesine kavuşmalarına engel olur. Bunun yerine yağ oluşumu artar)
3: Erkek köpeklerin erken kısırlaştırılması kemik kanseri gelişme riskini artırır. Osteosarkom, orta / büyük ve daha büyük ırklarda kötü prognozlu yaygın bir kanserdir.
4: Kısırlaştırılmış erkek köpeklerin diğer ortopedik hastalıkları geliştirme olasılığı daha yüksektir. Kalça displazisi ve çapraz bağ kopma potansiyeli vb. Erkek köpekler tamamen hormonal olarak sağlıklı kemikler geliştirmek ve büyütmek için yeterli zamana sahip olmadığında tüm bu riskler yükselir.
5: Erkek köpekleri kısırlaştırmak kardiyak hemanjiyosarkom riskini artırır. Kısırlaştırmadan sonra birçok ırkta bu yaygın kanseri geliştirme olasılığı 1,6 kat artar ve çok kötü bir prognoza sahiptir.
6: İlk yıllarında kısırlaştırılan erkek köpeklerin obezite potansiyeli üç katına çıkar. İnsanlara benzer şekilde, fazla kilolu köpekler diğer birçok sağlık sorununa daha duyarlıdır.
7: Kısırlaştırılmış erkek köpeklerde prostat ve idrar yolu kanserleri için başlangıçta küçük olan riskler artar. İdrar yolu kanseri riski iki katına (<% 1), prostat kanseri riski ise dört katına (<% 0.6) çıkmaktadır.
8: Evcil ebeveynlerine önerilen aşılar, kısırlaştırılmış erkek köpeklerde olumsuz yan etkilere neden olabilir. Ergenlik döneminde bağışıklık stimülasyonunu ve testosteron dalgalanmalarından korunmayı azaltarak, aşılara olumsuz reaksiyonların ortaya çıkması daha olasıdır.
9: Erkek köpekleri kısırlaştırmak, yaşlandıkça yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkileyebilir. Testosteron beyni olumlu etkiler ve beynin amiloid birikintileri ile beyin yollarını tıkayan protein birikintilerinden korumasını sağlar. Kısırlaştırılmış erkek köpeklerde ilerleyici geriatrik bozukluk riski artar.
10: Evcil hayvan ebeveynlerinin erkek köpekleri kısırlaştırmanın yardımcı olacağına inandıkları davranışsal belirtiler için, davranışta diğer olumsuz belirtiler gelişebilir. Araştırmalar kısırlaştırılmış erkeklerin endişeli veya korkulu davranışlara, gürültü fobilerine, saldırganlığa ve istenmeyen cinsel davranışlara daha fazla duyarlı olduklarını göstermektedir.
Kaynak : Dr. Lee Blanco – 13.12.2018
Köpekleri evlat edinmeye yönelik yaygın uygulamalar, genç yaşta kısırlaştırmayı içerir. Bu prosedür, özgür çiftleşmeden kaynaklanan evsiz hayvan sorununu ve bazı istenmeyen davranışları engellemenin bir yolu olarak haklı çıkartılır.
Dişi Köpeklerin Kısırlaştırılması Üzerine
Dişi köpeklerde, belirli sağlık yararları sağlanırken ameliyatın kendisinden kaynaklanan komplikasyon riski sık olduğu için kısırlaştırma kavramı kafa karıştırıcı olabilir.
Aşağıdaki bilgiler, Laura J. Sanborn a aittir:
Dişi köpekler 2,5 yaşından önce kısırlaştırıldıklarında, dişi köpeklerde en sık görülen kötü huylu tümörler olan meme tümörleri riski [özellikle 30 aylıktan daha genç kısırlaştırılırsa] büyük ölçüde azalır.
Kısırlaştırma, piyometra riskini neredeyse ortadan kaldırır, aksi takdirde sağlam dişi köpeklerin yaklaşık% 23’ünü etkiler; pyometra sağlam dişi köpeklerin yaklaşık% 1’ini öldürür. Uterin, servikal ve yumurtalık tümörleri (developing% 0,5) geliştirme riski zaten küçüktür. Son olarak, tıpkı erkek köpeklerde olduğu gibi perianal fistül riski azalır.
PEKİ DİŞİ KÖPEĞİNİZİ NEDEN KISIRLAŞTIRMAMALISINIZ ?
10 NEDEN ….
1: Erkek köpeklere benzer şekilde, dişi köpekler tipik olarak 1 yaşından önce kısırlaştırılır ve bu da sağlıklı ve düzenli büyümeyi etkiler. Genç dişilerin kısırlaştırılması, kötü prognozlu daha büyük ırklarda yaygın bir kanser olan osteosarkom (kemik kanseri) riskini önemli ölçüde artırır.
2: Dişi köpekler ergenlik çağından önce kısırlaştırıldıklarında, belirgin bir şekilde cinsel hastalıkları artar. Girintili vulva, vajinal dermatit ve vajinit riski artar.
3: Genç bir dişi köpeğin erken yaşta kısırlaştırılması büyüme plaklarının kapanmasına engel olur, buda farklı boyutlardaki kemiklerin gelişiminde bir düzensizlik ortaya çıkartır. Bu hormonal bozulma, doğal olmayan oranlara ve artrite yatkınlığa neden olabilir. Büyüme plakalarının kapanmaması nedeniyle birçok kemik büyümeye devam edebilir.
4: Dişi köpeklerin kısırlaştırılması, dalak ve kardiyak hemanjiyosarkom riskini artırır. Bu yaygın kanserin artışı, dalak hemanjiyosarkom için 2,2 kat ve kardiyak hemanjiyosarkom için 5 kat artmaktadır. Bazı ırklarda bu kanser en çok ölüm nedenleri arasındadır.
5: Kısırlaştırılmış dişi köpeklerde idrar yolu enfeksiyonları riski 3 – 4 kat artar ve bu köpeklerde tedavi daha zordur
6: Kısırlaştırılmış dişi köpeklerde obezite riski% 1,6-2 oranında artar. Obezite: diyabet, çapraz bağ kopmaları, tümörler, üriner hastalıklar ve ağız problemleri gibi diğer yaygın sağlıklara yol açar.
7: Kısırlaştırılmış dişi köpeklerde kemik ve bağ hastalıkları endişe verici derecede artmıştır. 5 aylıktan önce kısırlaştırılmış dişi köpeklerde kalça displazisi riski % 70 artmaktadır. Patella [diz kapağı] luksasyonu riski 3.1 kat artar. Kranial çapraz bağ kopması ise 2 kat artmaktadır.
8: Kısırlaştırılmış dişi köpeklerin omurgasında pelvik kemik kütlesi kaybı [kalça displazisi] ve spondiloz riski artar. Ölümcül akut pankreatit gelişme olasılığı 22 kat artar.
9: Dişi köpeklerin erken kısırlaştırılması, muhtemelen otoimmün tiroiditin neden olduğu hastalıklara neden olur. Kısırlaştırılmış dişi köpekler için hipotiroidizm riski üç katına çıkar.
10: Kısırlaştırılmış dişi köpekler, aşılara karşı olumsuz reaksiyonlara yatkındır. Anafilaksi, kalp durması ve şok gibi reaksiyonlar ve ani ölüm (aşılardan kaynaklanan kronik hastalık) (geleneksel tıpta, sadece akut reaksiyonlar tanınır) % 27-38 oranında artmaktadır.
Kaynak : Dr. Lee Blanco – 13.12.2018
Dr. Lee Blanco Kimdir?
Dr Dee Blanco 1977 yılında New Mexico Eyalet Üniversitesi’nden Biyoloji alanında lisans derecesi ile mezun olmuştur. Lisans öğrencisi olarak, NASA-Ames Araştırma Merkezi’nde ve Hollman Hava Kuvvetleri Üssü’nde laboratuvar hayvanları tıbbında staj yaptı. Veterinerlik derecesini 1981 yılında Colorado Eyalet Üniversitesi’nden almıştır. 1992 yılında Veteriner Homeopati Akademisi’nden mezun olmuştur ve Uluslararası Veteriner Akupunktur Derneği tarafından akupunktur sertifikasına sahiptir. Santa Fe, New Mexico’da danışmanlık ve öğretmenlik yapmaktadır…
KÖPEK KISIRLAŞTIRMALARI REFAH VE NÜFUS SEBEPLERİ İÇİN DUYGUSAL BİR KONUDUR ANCAK GERÇEKLERE BİR BAKALIM…
Bugün, köpeklerin erken kısırlaştırılmasından başka bir şey tavsiye edecek bir veteriner bulmak zordur, kesinlikle cinsel olarak olgunlaşmadan önce, genellikle yaklaşık altı aylıkken kısırlaştırılmaları önerilir. İstenmeyen bebekleri önlemek ve kanserde azalma sağlamak dahil olmak üzere uzun vadeli sağlık yararları her zaman genel nedenlerdir.
Bununla birlikte, yokluğunun günlük rutinde fark edilmediğinin aksine, üreme organları (veya cinsiyet) üremenin çok ötesine uzanan bir dizi hormonal rol oynarlar.
GONADLAR NEDİR?
Erkek memelilerde gonadlar iki testis ve dişilerde gonadlar iki yumurtalıktır.
GONADLAR NE YAPAR?
Gonadlar en çok erkeklerde sperm ve dişilerde yumurta olan gamet (tek hücreli germ hücreleri) yapmakla bilinir. Bu iki hücre, bir bebeğin oluşumunu başlatmak için dişinin içinde birleşir. Bununla birlikte, gonadlar dişilerde; cinsiyet hormonları olan östrojen ve progesteron dahil olmak üzere çeşitli hormonların üretilmesinde görevlidir. Erkek gonadları testosteron ve androsteronu içeren erkeklik hormonlarının üretilmesinde görevlidir. Erkekler zorunlu olarak bazı kadın hormonlarına ve kadınlarda da erkeklik hormonlarının bir kısmına sahiptir.
KÖPEKLERDE CİNSİYET HORMONLARI NE YAPAR?
Erkek ve dişilerdeki cinsiyet hormonları, esas olarak gebelikten bebek doğumuna kadar tüm “cinsiyet” işinde işlev görürken, aynı zamanda vücut kaslarının ve kemik büyümesinin korunmasında da önemli roller oynarlar.
Testosteron: Testosteronun dramatik etkileri, 13 yaşındaki genç erkeklerde açıkça görülebilir. Adem elması, yüz ve vücut kıllarının büyümesi, boyun uzaması ve kas kütlesinin artışı gibi. Erkeklerde tüm tipik ergenlik oluşumlarını testosteron kontrol eder. Yetişkinlerde ise kas gücünü ve kütlesini korumaya devam eder. Ayrıca sağlıklı kemik yoğunluğunu destekler ve vücut yağını azaltır (kısırlaştırılmış evcil hayvanların kilo almasının bir nedeni).
Östrojen: Östrojen de iskelet büyümesinde işlev görür. Ergenlik çağında östrojen, iskelet olgunlaşmasını ve büyüme plaklarının (kemiğin yerleşiminden sorumlu olan ve kemiklerin uçlarında bulunan kıkırdak plakalar) aşamalı olarak kapanmasını teşvik eder. Östrojen ayrıca kemiklerin mineral alımını sürdürmede de işlev görür.
KÖPEK KISIRLAŞTIRMA NEDİR?
Dişi köpeğin kısırlaştırılması veya dişi bir hayvanı “kısırlaştırmak”, rahim ve yumurtalıkların alınmasını içerir (bir yumurtalık-histerektomi). Erkekler, testislerin cerrahi olarak çıkarılmasıyla hadım edilir. Bu genellikle, köpekler ergenlik çağına gelmeden (yani ilk kez seks hormonları üretmeye başlamadan önce) yapılır.
Köpeklerde ergenlik çağı erkeklerde yaklaşık 6 ay ve dişilerde yaklaşık 9 aydır, ancak cins ve vücut büyüklüğü burada büyük rol oynar. Veteriner çevrelerinin çoğunun genel tavsiyesi, sorumlu köpek sahiplerinin köpeklerini 6. ayda kısırlaştırmasıdır. Bazı ülkelerde çok daha erken. Her iki operasyon da genel anestezi altında gerçekleştirilir.
KISIRLAŞTIRMANIN KÖPEKLERE FAYDALARI
Cinsiyet hormonlarını ortadan kaldırmanın bir numaralı nedeni, istenmeyen üremeyi önlemektir. Bu nedenle, tüm istenmeyen yavruları elemine etme düşüncesinin ön saflarında olanlar kısırlaştırma operasyonlarının çok büyük hayranlarıdır. Sürekli olarak belirtilen en büyük sağlık yararı, köpeklerde ve kedilerde testis kanseri, perianal kanser ve yumurtalık kanserlerinin olası oluşumunu önlemektir.
Sıklıkla belirtilen diğer nedenler, alt düzey genetik özelliklerin yayılması ve kızgınlık sırasında dişiler etrafında yaşlanan erkek saldırganlığıdır. Feromonlar havalarda uçuşurken hem erkek hem de dişilerin sorunlu görülen davranışlarını düzeltmek için bu operasyona başvurulur.
KÖPEKRİN CİNSEL OLGUNLUĞA ERİŞMEDEN ÖNCE KISIRLAŞTIRILMASININ BİLİMSEL OLARAK KANITLANMIŞ OLUMSUZ YAN ETKİLERİ
Köpeklerin erken kısırlaştırılmasını eleştiren çok az insan var ve ben onlardan birisiyim . Ama lütfen, aşırı derecede stresli ve aşırı çalışan sığınma evi personeli aşırı nüfus sorunları hakkında bir açıklama yapmadan önce (ben de onlarla birkaç yıl geçirdim), bu konuya daha az duygu ve daha fazla bilimle bakalım.
Literatürde, gelişmekte olan hayvanlarda gonadları çıkararak, testis, prostat ve yumurtalık kistlerinin ve kanserin çeşitli formları gibi gonad kanserlerinin olası oluşumunu kesinlikle önlediğiniz iyi belgelenmiştir. Sanırım bu söylemeye gerek yok. Prostatınız yoksa prostat kanseri olmayacaksınız. Sanırım bu konuda netiz.
Ancak, genel köpek popülasyonunda gonadal ve meme kanserlerinin yeterince nadir olduğu gerçeğini göz ardı ederseniz, köpeklerin teşhis ve kastrasyondan sonra testis kanserini çok rahat yendikleri bilinmektedir. Ayrıca, köpeklerde meme kanserlerinin % 30-50’si kötü huyludur, fakat erken tespit edildiğinde ve cerrahi olarak çıkarıldığında, köpeklerde prognoz ( iyileşme) çok iyidir (Brodey et al. 1983, Meuten 2002).
Ayrıca, evcil hayvanınızın bu olası kanserlerinden kaçınılacak olsa da, yapılan çok sayıda çalışma, bir hayvanın gelişim döneminin başlarında cinsel organların çıkarılmasının evcil hayvanınızın testislerinde veya yumurtalıklarında olmayan başka kanserlere neden olduğunu göstermektedir.
Journal of Veterinary Internal Medicine’de 13 yılı aşkın bir süredir derlenen bir araştırmada “ köpeklerin kısırlaştırılmasının her iki cinsiyette de kalp tümörü riskini artırdığı görüldü”. Sonuçlar, kısırlaştırılmış dişilerin, sağlam dişilere göre kalp tümörlerine yakalanma olasılığının beş kat daha fazla olduğunu gösterdi (Ware ve Hopper 1999). Bu kanser günümüzde köpeklerde en sık görülen üç kanserden birisidir !!!
KAYNAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10225598/ )
14 yıllık araştırmayı kapsayan ve osteosarkomu olmayan 3959 safkan köpekle karşılaştırıldığında osteosarkomlu 3062 safkan köpeği içeren başka bir çalışmada, kısırlaştırmanın büyük ırk safkan ırklarda kemik kanseri riskini iki kat artırdığı sonucuna varılmıştır (Ru et al.1998).
KAYNAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9691849/ )
Bir yaşından önce kısırlaştırılmış 683 erkek ve dişi Rottweiler’i kullanan daha fazla araştırma sonucuna göre, her iki cinsiyetin de kemik kanseri geliştirme olasılığının, kısırlaştırılmamış köpeklerden önemli ölçüde daha yüksek olduğu bulundu, bu da Rottweiler’ınızda şaşırtıcı bir % 25 daha fazla kemik kanseri ihtimali ortaya çıkarıyor (Cooley et al. 2002).
KAYANAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12433723/ )
759 sağlam ve kısırlaştırılmış golden retriever üzerinde yapılan bir çalışmada – Torres de la Riva et al. (2013) – kısırlaştırılmış köpeklerde önemli sorunlar buldu. Erken kısırlaştırılmış erkeklerin neredeyse yüzde 10’una, sağlam erkeklerden 3 kat daha fazla, lenfosarkom teşhisi kondu.
KAYNAK MAKALE: (https://journals.plos.org/plosone/article… )
Sıklıkla erkek bir köpeğin kısırlaştırılmasının prostat kanserini önleyeceği belirtilir, ancak bazı yazarlar bunu “testis dışı androjenlerin köpek prostatı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu” temelinde reddederler. Michigan Eyalet Üniversitesi Veteriner Hekimliği Fakültesi tarafından “Herhangi bir yaştaki kastrasyon, köpekte prostat kanseri gelişme riski üzerinde koruyucu bir etki göstermedi” denilmiştir.
KAYNAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3506104/ )
Bütün bunlar düşünüldüğünde, erken yaşta kısırlaştırmanın kansere fayda sağladığını iddia etmek zordur ya da sonunda şu söylenebilir “Testis kanseri olma ihtimalinizin çok düşük olduğunu görüyorum fakat kemik ve kalp tümörlerinde belirli bir artış meydana gelmiş”.
2. Anormal Kemik Gelişimi
Testosteron ve östrojen, kasların ve kemiklerin gelişiminde çok önemli rol oynar. Hayati olan ergenlik büyüme evresinden testosteron ve östrojeni çıkarırsanız, aynı büyüklükteki ve üreyen sağlam bir hayvana kıyasla diğerinin boyu, kas kütlesi ve kemik oluşumunun çok farklı olacağı mantıklıdır. Araştırmalar bunun kesinlikle böyle olduğunu gösteriyor.
Erken Kısırlaştırılmış Hayvanlar Daha Uzundur
Stubbs ve Bloomberg (1995) tarafından yapılan bir çalışma, aşağıdaki teoriyi yanıtlamak için yola çıktı: Östrojen, büyüme plakalarına durmasını söyler. Bu nedenle, olgunlaşmamış dişi ve erkek köpeklerde östrojen üreten organları çıkarırsanız, büyüme plaklarının açık kalmasına ve köpeğin daha uzun kemikler geliştirmesine neden olabilirsiniz. Köpekleri ve kedileri üç gruba ayırdılar. Birinci grup 7. haftada kısırlaştırıldı, ikinci grup 7. ayda kısırlaştırıldı ve üçüncü grup kısırlaştırılmadan kaldı. “Erken kısırlaştırmanın yetişkin boyunda artışa neden olabileceğini” buldular. Ne kadar erken kısır olursa, köpek o kadar uzun olur.
Salmeri ve ark. 1991’de, 7 haftada kısırlaştırılan dişilerin, 7 ayda kısırlaştırılanlardan önemli ölçüde daha uzun olduğunu ve 7 ayda kısırlaştırılanların, büyüme plaklarının kapanmasını, kısırlaştırılmayanlara göre önemli ölçüde geciktirdiğini bulmuştur.
Golden Retriever Club Of Amarica tarafından yapılan çalışmalar bir yaşın altında kısırlaştırılan köpeklerin, bir yaşın üzerinde kısırlaştırılan veya kısırlaştırılmayanlara oranla önemli ölçüde daha uzun olduğunu ortaya koydu (http://grca.dcwdhost.com/ ).
Uzunluk tek başına düşünüldüğünde bu bizler için çok büyük bir sorun olarak görülmeyebilir. Asıl sorun olan bu ekstra büyümenin artan çapraz bağ sorunları ve kalça displazisi riski ile ilişkili olmasıdır.
Büyüme plaklarının zamanında kapanmasını sağlayacak östrojen olmadığından, bu hayvanlar büyümeye devam edebilir ve anormal büyüme bozulan kemik yapısıyla kendini gösterebilirler. Bu durum düzensiz vücut oranlarına neden olur.
(Grumbach 2000), Chris Zink’ten yaptığımız alıntı, erken kısırlaştırılan erkek ve dişi köpeklerin çapraz bağ sorununu açıklıyor: “Örneğin, kısırlaştırılmış bir köpekte uyluk kemiği genetik olarak belirlenmiş normal uzunluğuna 8 ayda ulaşıyor. Ancak normalde 12 ila 14 aylıkken büyümesi duran tibia büyümeye devam ediyor. Bu durum açı bokluklarına ve çapraz bağlar üzerinde fazladan bir baskıya sebep oluyor. KAYNAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11202221/) .
(Slauterbeck ve ark. 2004), ırk veya boyuttan bağımsız olarak, kısırlaştırılmış köpeklerin, kısırlaştırılmamış örneklerinden önemli ölçüde daha yüksek bir ACL ( çapraz bağ) kopma insidansına sahip olduğunu bulmuştur.
KAYNAK MAKALE: ( https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15577502/ )
(Torres de la Riva ve ark. 2013) 759 Golden Retriever üzerinde yaptıkları çalışmada, sağlam erkeklerde veya dişilerde teşhis edilen çapraz bağ yırtığı vakaları ile karşılaştırıldığında, aynı durumun erken kısırlaştırılmış erkeklerde ve dişilerde görülme oranlarının sırasıyla% 5 ve % 8 daha fazla olduğunu ortaya koymuşlardır.
KAYNAK MAKALE: (https://journals.plos.org/plosone/article… )
Cornell Üniversitesi Veteriner Fakültesi tarafından yapılan ve Journal of the American Veterinary Medical Association’da yayınlanan bir araştırma, erken yaşta kısırlaştırılan hem erkek hem de dişi köpeklerin kalça displazisine daha yatkın olduğunu göstermiştir.
KAYNAK MAKALE: (https://avmajournals.avma.org/…/10.2460/javma.2004.224.380 )
(Torres de la Riva ve ark. 2013) 759 Golden Retriever ile yaptıkları çalışmada erken kısırlaştırılmış erkeklerin yüzde 10’una kalça displazisi teşhisi konduğunu, bunun da kısırlaştırılmamış erkeklere göre iki kat daha fazla olduğunu ortaya koydular.
KAYNAK MAKALE: (https://journals.plos.org/plosone/article… )
(Spain et al. 2004) 1.842 köpek üzerinde yaptıkları bir çalışmada, 5 buçuk aydan önce kısırlaştırılan köpeklerin, 5 buçuk aylıktan sonra kısırlaştırılan veya kısırlaştırılmayanlara göre önemli ölçüde daha yüksek kalça displazisi insidansına sahip olduğunu buldular. Bununla birlikte, bu noktada, aynı yazarların geç kısırlaştırılan köpeklerin yaşanılan displazi sorunu sebebiyle, erken yaş grubuna kıyasla, ötanazi yapılma olasılığının üç kat daha fazla olduğunu belirttiklerini söylemeden geçmek istemem. Bu bulgu yazarların erken yaşta kısırlaştırmanın daha az şiddetli kalça displazisi ile ilişkili olabileceğini öne sürmesine yol açmıştır.
KAYNAK MAKALE: (https://www.avma.org/…/files/resources/javma_224_3_380.pdf )
3. Erken Kısırlaştırılmış Köpekler Daha Kısa Yaşarlar
(Waters vd. 2009) Dişi Rottweiler’ları dört yaşından önce kısırlaştırmanın yaşam beklentisini % 30 azalttığını buldular. Yumurtalıklarını en uzun süre koruyan dişilerin olağanüstü uzun ömürlülük elde etme olasılığı dokuz kat daha yüksekti.
KAYNAK MAKALE: (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19732047/ )
Belirtilen makalenin baş yazarından bir not:
“Çalışmamızdaki dişi köpekler de erkekler gibi belirgin bir hayatta kalma avantajına sahipti, ancak yaşamın ilk dört yılında yumurtalıkları almak, dişilerin hayatta kalma avantajını tamamen ortadan kaldırdı. Yumurtalıklarını en az altı yıl koruyan dişi Rottweiler’ların, en kısa sürede kısırlaştırılan dişilere kıyasla olağanüstü uzun ömürlülüğe (13 yaş) ulaşma olasılığının dört kat daha yüksek olduğunu bulduk.”
4. Erken Kısırlaştırılmış Köpekler Artan Hipotiroidizm Riski Altındadır
Hormon üreten bir organ çıkarıldığında, diğer organlar bu boşluğu doldurmaya zorlanacaktır. Bu, sonuç olarak bir organı aşırı strese sokabilir. Hem (Panciera 1994) hem de (Glickman ve ark. 1999) kısırlaştırılmış köpeklerin hipotiroidizm geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
KAYNAK MAKALE : (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8175472/ )
5. Erken Kısırlaştırılmış Köpekler Artan İdrar Kaçırma Riski Altındadır
(Spein ve ark. 2004) ve (Stöcklin-Gautschi ve ark. 2001) erken kısırlaştırmanın dişi köpeklerde idrar kaçırma riskini % 4-20 artırdığını bulmuşlardır. İlginç bir şekilde (Aaron ve ark. 1996), kısırlaştırmanın erkeklerde de üretral sfinkter inkontinansı (üretrayı saran kasın gevşemesi sonucu oluşan istemsiz idrar kaçırma durumu) olasılığının artmasıyla ilişkili olduğunu kaydetti.
KAYNAK MAKALE : (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11787155/ )
6. Erken Kısırlaştırılmış Köpekler Artan Hastalık Riski Altındadır
Çok erken kısırlaştırma köpeklerde hastalık riskini artırır. Teksas A&M Üniversitesi Veteriner Fakültesi tarafından yürütülen barınak köpekleri üzerine yapılan bir araştırma, 24 haftadan daha az yaşta kısırlaştırılan köpeklerde bulaşıcı hastalıkların daha yaygın olduğu sonucuna varmıştır.
7. Kısırlaştırmanın Davranışlara Etkileri
(Spain vd. 2004) kısırlaştırma ile birlikte istenmeyen cinsel davranışlarda bir artış olduğu gibi aynı zamanda diğer sağlıksız davranışlarda da bir artış olduğunu belirterek, erken yaşta kısırlaştırmanın artmış gürültü fobisi insidansı ile ilişkili olduğunu gösterdi. Buna bizzat Rehber Köpeklerden tanıklık edebilirim. Kısırlaştırılmış rehber köpek öğrencilerimizin 6. ayında kısırlaştırılır ve bizler her gruptan 5 -6 köpekte bu sorunu yaşarız.
Daha endişe verici bir şekilde (Spain ve ark. 2004), 5 buçuk aydan önce kısırlaştırılmış erkek köpeklerde aile üyelerine yönelik saldırganlık, ziyaretçilere havlama veya hırlama ve hane üyelerini rahatsız eden aşırı havlamanın arttığını belirtti.
Fakat yine aynı çalışma, 5 buçuk aydan önce kısırlaştırılan köpeklerin kaçma davranışında, ayrılık kaygısında ve korku sebebiyle evde idrar yapma davranışında bir azalma yaşandığını buldu!
Bu nedenle, bu çalışmadan somut bir şey çıkarmak zordur. Belki de (Spain ve ark. 2004) anketler kullanıyordu, bu sayede meslekten olmayan insanlar ve veterinerler verileri yorumluyorlardı, çünkü eğitimli davranışçılar ile çalışılması halinde, bu çalışmadan çok daha fazla şey öğrenilebilirdi.
Başka bir çalışmada (Hart 2001), bir tür bilişsel bozukluktan etkilenen köpeklerde, “ilk görüşme sırasında hafif düzeyde bozulmadan (yani, 1 davranış kategorisindeki bozukluklardan bahsediliyor) ciddi şekilde bozukluğa doğru ilerleyen köpeklerin yüzdesinin kısırlaştırılmış köpeklerde, sağlam köpeklere oranla önemli ölçüde daha yüksek olduğunu buldu. Başka bir deyişle, kısırlaştırılmış köpeklerde zihinsel sorunlar , sağlam köpeklere oranla daha hızlı kötüleşebilir.
Köpeklerin Erken Dönemde Kısırlaştırılması: Sonuç
Dr. Karen Becker artık daha fazla bilimsel düşüncenin köpek dünyasına getirilmesi için çalışan ünlü bir veteriner hekimi. Geçen yıl kısırlaştırma üzerine yaptığı youtube videosu ve aynı konudaki makalesi bana bu makalenin iskeletini verdi. Video muazzam miktarda destek aldı, ancak aynı zamanda sert eleştiriler de aldı. O zamandan beri, Dr.Becker, tüm olay hakkındaki düşüncelerini açıklayan erken köpek kısırlaştırma üzerine başka bir video yayınladı. Önceki tavsiyesiyle zarar verdiği hayvanların sayısını düşündüğünde ortada kalmıştı. İzlemeye değer.
Dr. Becker’den alıntı yapacak olursak:
“Toplumun sorumlu üyeleri olarak, zarar görmemiş evcil hayvanlarımızı her ne pahasına olursa olsun plansız üremeden proaktif olarak korumayı çevremize borçluyuz. Sorumlu olduğumuz bozulmamış hayvanlar üzerinde en yüksek üreme kontrol standardına uymalıyız.
Açıkça, köpeğinizi kısırlaştırmak için ergenlik sonrasına kadar beklemekten elde edilecek sağlık yararları vardır. Bununla birlikte, bozulmamış, olgunlaşan bir evcil hayvana sahip olmanın da önemli riskleri vardır.
Bir evcil hayvan sahibi olarak sorumluluğunuzu ne kadar ciddiye aldığınız, köpeğinizi olgunlaşana kadar sağlam bırakmanın ne kadar riskli olduğu konusunda en büyük belirleyici faktördür. Kısırlaştırılmamış evcil hayvanınızın çiftleşme fırsatına sahip olmayacağını kesinlikle garanti edecek kadar sorumluysanız, evcil hayvanınızın kısırlaştırılması için ergenlik çağını geçene kadar beklemenizi tavsiye ederim.
Köpeğinizin çiftleşmesini ve utanç verici, trajik evcil hayvan popülasyonu sorununa katkıda bulunmasını kesinlikle garanti edemiyorsanız, o zaman güvenli olduğu anda hayvanınızı kısırlaştırmanızı şiddetle tavsiye ederim ”.
Bazı veteriner kuruluşlarının Dr. Becker ile aynı fikirde olması ilginçtir. Amerikan Veterinerlik Derneği erken kısırlaştırma için bastırırken, “üreme bir sorun olmadığında, özellikle köpeklerin kısırlaştırılmasına duruma göre karar verilmelidir …” görüşünü savunan bazı Avrupa Veteriner Birlikleri vardır.
Kanımca, köpeğinizi tam olarak, olgun bir yetişkin olmadan erkenden kısırlaştırmanın çok önemli sağlık kaygılarını beraberinde getirdiği oldukça açık. Sağlık açısından en iyi tavsiye, evcil hayvanınızı en az bir yıl olan ergenlik dönemine kadar kısırlaştırmamaktır. Ancak bazı büyük ırklar iki yaşında hala olgunlaşmaktadır. Demek ki; köpeğinizdeki tüm bu önemli sağlık yararları için, gereken tek şey 6 ayda bir yaşanan tehlikeli dönem boyunca biraz sorumlu bir evcil hayvan sahibi olmaktır.
Yazının Diğer Referans Kaynakları
Aaron, A., Eggleton, K., Güç, C., Holt, P. E. (1996). Erkek köpeklerde üretral sfinkter mekanizmasının yetersizliği: 54 olgunun retrospektif analizi. Veteriner Kaydı, 139:542-6
Brodey, R. S., Goldschmidt, M. A., Roszel, J. R. (1983). Köpek meme bezi neoplazmaları. Amerikan hayvan Hastanesi Derneği Dergisi, 19:61-90
Hagman, R.. (2004). Köpek Pyometra’nın yeni yönleri: Epidemiyoloji ve Patogenez üzerine çalışmalar. Doktora Tezi, İsveç Tarım Bilimleri Üniversitesi Uppsala 2004.
Hart, B. L. (2001). Gonadektominin köpeklerde yaşa bağlı bilişsel bozukluğun sonraki gelişimi üzerindeki etkisi. Amerikan veteriner hekimleri Birliği Dergisi, 219(1):51-6.
Katherine Salmeri, DVM, Mark Bllomber, DVM, Sherry Scuggs, BS, Victor Shille DVM, Amerikan Veteriner Med Derneği Dergisi, Cilt 198, No 7 1991
Meuten, D.J. (2002). Evcil hayvanlarda tümörler. 4. Edn. Iowa Eyalet basını, Blackwell Yayıncılık şirketi, Ames, Iowa, s. 575
İspanya, C. V., Scarlett, J. M., Houpt, K. A. (2004). Köpeklerde erken yaş gonadektomisinin uzun vadeli riskleri ve faydaları. Amerikan veteriner hekimler Birliği Dergisi, 224: 380-387.
Stubbs, P. ve Bloomberg, M. (1995). Vet Med & Surgery seminerleri, küçük hayvan, Cilt 10, No. 1 Şubat 1995 küçük hayvan Kliniği Bölümü, Florida Üniversitesi
Torres de la Riva et al. (2013), G., Hart, B. L., Farver, T. B., Oberbauer, A. M., Messam, L. L. M., Willits, N. (2013) kısırlaştırma Köpekleri: Golden Retrieverlerde eklem bozuklukları ve kanserler üzerindeki etkiler. PLoS bir 8 (2): e55937. doı: 10.1371 / dergi.pone.0055937
Ware, W. A. ve Hopper, D. L. (1999). Köpeklerde kardiyak tümörler: 1982-1995. Veteriner Dahiliye Dergisi, 13 (2): 95-103.
Yazının Kaynağı : https://dogsfirst.ie/health-issues/dog-neutering/
ÇEVİREN VE DÜZENLEYEN: ÖNDER ALPER
